Fruitplanten vermeerdering door enten
Het enten zelf is een eenvoudige techniek; in principe heb je een minuut of vijf nodig om het te leren. Het probleem bij enten zit meestal in het vergaren van de benodigdheden; enten is vooral een kwestie van planning. Enten is een precisiewerkje; je hebt scherp en schoon materiaal nodig en je moet zo schoonmogelijk werken. Het aanraken van de ent snijvlakken met bijvoorbeeld de vingers is uit den boze.

Wat is er nodig om te enten?

• Entmateriaal: een goed gegroeide éénjarige tak
• Een bewortelde onderstam. Dikte van een pink of even dik als de ent. (Is afhankelijk entmethode)
• Een labeltje om je resultaat te markeren met een watervaste stift
  
• Een snoeischaar
• Een vlijmscherp entmes
• Bindmateriaal doorzichtige plastic repels (ribonstrip) of flexiband.
• (Wond)Afdekmateriaal (Entwas): Boombalsem / LAC-balsam,
  

Alle genoemde materialen zijn verkrijgbaar, ook in kleine hoeveelheden, bij Marcel Tross.

Tijdstip enten:
Enten is een kwestie van timing. In de beroepskwekerij doet het tijdstip er niet zo toe omdat de materialen dan gekoeld bewaard worden; als amateur ent je met de meeste kans van slagen, wanneer de onderstammen tot leven beginnen te komen (de knoppen beginnen te zwellen). Dat is meestal rond eind maart. Het enthout is dan nog in volle rust.

Enthout voor het enten:
Als je in het voorjaar fruit wilt enten, is het zaak niet langer te wachten met het verzamelen van enthout. Dit moet geknipt worden wanneer het gewas nog in volledige winterrust is, bijvoorbeeld begin januari. Kies goed ontwikkelde twijgen met een regelmatige knopzetting. Enthout kan, in scherp zand ingekuild bewaard worden op een koele, zonloze en luwe plek. Bijvoorbeeld tegen de noordgevel. Zet het enthout, minstens voor tweederde bedekt, rechtstandig weg en spoel het zand goed in. Waar het om gaat is dat het entrijs in rust blijft (dus koel) en dat het niet indroogt.
Je kunt enthout ook lang bewaren in de groentelade van je koelkast, in een vochtige krant gerold in een plastic zak. De koelkast biedt tevens uitkomst wanneer het buiten te warm begint te worden om het enthout in rust te houden.

Voor enthout, of entrijs, kies je eenjarige twijgen; dat zijn de groeischeuten van vorig jaar. Ouder hout, met bloemknoppen, en waterloten zijn ongeschikt. Kies goed ontwikkelde scheuten met een regelmatige knopzetting en middelmatige dikte; de zwaarste scheuten zijn vaak minder geschikt vanwege een wekere celstructuur- en al te dunne scheuten hebben maar weinig cambium waardoor ze gevoeliger zijn voor uitdrogen.

Houd er rekening mee dat je bij elke vorm van ongeslachtelijke vermeerdering de kwalen van de bron mee vermeerdert; neem dus alleen enthout van goed gezond uitgangsmateriaal. Je kunt ook enthout knippen van zojuist aangeschafte virusvrije jonge fruitboompjes of struiken; selecteer bij aanschaf op goed vertakt materiaal.

Hoe lang het entrijs is, is niet zo belangrijk. Je gebruikt bij het enten stukjes met drie of vier goede knoppen, zodat je uit langere twijgen meerdere enten kunt snijden. De top wordt niet gebruikt.


Het snijden:
Voor het laten vergroeien van de ent met de onderstam is het cruciaal dat de groeilagen van beide precies op elkaar aansluiten. De groeilaag is een slechts enkele cellen dik laagje tussen het hout en de bast.

Je kunt het aansnijden (van onderstam en ent) het beste eerst op wat proeftakjes oefenen. De kunst is de twijg schuin door te snijden in één vloeiende trekkende beweging. De snede moet volkomen vlak, recht en glad zijn, daarom heb je ook dat speciale éénzijdig geslepen entmesje nodig.

Wanneer je een twijg snijdt met een gewoon (aan weerszijden geslepen) mes, zoals een aardappelschilmesje, kiest het mes de weg van de minste weerstand en zal met de nerf van het hout mee willen; hierdoor ontstaat een golvend snijvlak.
Een entmes wil maar één kant uit (aan een kant geslepen), en dat is door de nerf heen naar beneden; tenminste wanneer je het mes goed vasthoudt. Als je het entmes in je werkhand neemt en beetpakt, ligt de geslepen kant van het lemmet boven, en zal het mes naar beneden willen wanneer je het door de twijg trekt. Bij een entmes hoort slijpgereedschap, want vloeiend en glad aansnijden lukt alleen met een vlijmscherp mes.

De essentie van enten is, dat ent en onderstam precies even dik zijn, want dan zitten de groeilagen precies tegen elkaar. Door ze schuin af te snijden wordt het contactoppervlak vergroot en groeien de ent en onderstam het beste en snelste naar elkaar toe.

Plakenten

Bij het plakenten is het niet noodzakelijk dat de snijvlakken even lang zijn. Plakenten wordt meestal toegepast als de onderstam dun is (0.5 cm) of als de onderstam dunner is dan de ent.

Schuin aansnijden van de onderstam:
De onderstammen wordt over een lengte van drie centimeter schuin aangesneden. Zowel bij de ent als bij de onderstam wordt de snede tegenover een knop aangebracht. Bij de knoppen is namelijk een hoeveelheid reservevoedsel aanwezig. Vervolgens wordt er een bijkomende kleine insnijding (inkeping) gemaakt in het eerste snijvlak. Men begint die inkeping op ongeveer 1/3 van de hoogste punt te snijden. Bij vaststaande onderstammen kan je dit makkelijk doen door het mes min of meer verticaal naar beneden te duwen. Deze inkeping zorgt voor een verankering waardoor de ent en onderstam veel beter met elkaar in contact blijven.


Schuin aansnijden van de ent en het maken van een verbetering:
Net zoals de onderstam wordt de ent ook over een lengte van drie centimeter schuin aangesneden. Vervolgens legt men de ent met het snijvlak omhoog op de wijsvinger en snijdt er een bijkomende inkeping in. Tijdens het snijden van die inkeping let je goed op dat je niet uitschuift met het entmes, omwille van de gevaren op kwetsuren. De inkeping wordt meestal op ongeveer 1/3 van de punt gemaakt en moet 1-2 cm diep zijn.


In elkaar schuiven van de aangesneden ent en onderstam:
Men schuift ent en onderstam zo in elkaar dat de cambiumlagen minstens aan één kant raken. De inkepingen van ent en onderstam worden in elkaar geschoven en houden alles goed bij elkaar.
Je kunt controleren waar de schuine vlakken elkaar niet goed raken en het overtollige uiteinde wegsnijden.

Vastbinden van deze enting:
Als dan alles goed op elkaar past, je ziet dan weinig of geen licht tussen de snijvlakken,moet de wond worden afgebonden. Dit kan prima met de ribon plastic entstrips. Je ziet door de transparante tape mooi of de ent goed op zijn plaats zit, en hoe deze later aan de onderstam vergroeit en ze rekken iets uit. De entplaats wordt dakpansgewijs, van onder naar boven, omwonden en de tape wordt iets boven de entplaats met een doorsteek vastgezet. De ent moet, zolang er nog geen sapstroom is, beschermd worden tegen uitdroging. Om verdamping tot een minimum te beperken worden daarom de entplaats en het topje van de ent met een waterdicht materiaal bedekt. Boom- LAC-balsam werkt in het veld en bij een niet erg groot aantal entingen prettiger, omdat het koud te verwerken is.

Nazorg:
6 weken na het enten de uitlopers aan de onderstam eraf wrijven.

Driehoeksenten

De tijd voor driehoeksenten is minder afhankelijk van de sapstroom omdat de bast niet hoeft te worden opgelicht. Ook bij een driehoeksent moeten de vlakken goed tegen elkaar aansluiten anders krijg je geen sapstroom. Deze manier van enten geeft direct een veel sterker resultaat dan enten onder de bast, omdat het enthout hier opgesloten zit in een driehoekige uitsparing in het hout van de onderstam.

Puntig aansnijden van de ent:
Aan de ent wordt een met twee sneden een driehoekige punt aangesneden die precies moet passen op de uitgesneden driehoek op de onderstam.

Recht aansnijden van de onderstam en uitsnijden driehoek:
De onderstam wordt horizontaal afgesneden. Vervolgens maak je een driehoekige uitsnijding net onder het snijvlak.

In elkaar schuiven van de aangesneden ent en onderstam:
Men schuift de ent zodanig in de uitgesneden driehoek van de onderstam dat de ent een geheel wordt met de onderstam en de cambiumlagen elkaar raken

Vastbinden van deze enting:
Als dan alles goed op elkaar past moet de wond worden afgebonden. Dit kan prima met de ribon plastic entstrips. De entplaats wordt dakpansgewijs, van onder naar boven, omwonden en de tape wordt iets boven de entplaats met een doorsteek vastgezet. De ent moet, zolang er nog geen sapstroom is, beschermd worden tegen uitdroging. Om verdamping tot een minimum te beperken worden daarom de entplaats en het topje van de ent met een waterdicht materiaal bedekt. Boom- LAC-balsam werkt in het veld en bij een niet erg groot aantal entingen prettiger, omdat het koud te verwerken is.

Nazorg:
6 weken na het enten de uitlopers aan de onderstam eraf wrijven.

Een vorm van Driehoeksenten bij een Kers, de Corum.

Koude Entwas
Koude entwas is direct en gemakkelijk in gebruiken, vereist geen bijkomende apparatuur voor de bereiding.
Droogt pas na een aantal uren. Spoelt weg bij regen voor het droog is. Het is een plakkerig goedje dat bij gebruik al snel handen en gereedschap bedekt. Kan niet gebruikt worden voor het dichten van bloedende wonden.Is niet bij vorst te gebruiken. Koude entwas is een moderner afdekmiddel

Benodigdheden:
-    1 kg hars
-    80 gr bijenwas
-    1 lepel lijnolie
-    200cc alcohol 90%

Bereiding:
De hars, bijenwas en lijnolie laten smelten.
Als het goedje is gesmolten weer laten afkoelen.
De alcohol toevoegen en alles goed roeren.
Het beste kun je de entwas bewaren in een blikken doos.

Warme Entwas
Warme entwas kan permanent worden gebruikt en zal beter afdekken maar dient wel eerst verwarmt te worden tot het is gesmolten. Het stolt onmiddellijk bij gebruik. Regen na dichtstrijken geeft geen probleem. Geeft veel minder  versmering van handen en gereedschap. Je kunt stap voor stap een bloedende wond mee afdichten. Warme entwas is een historisch product dat al zeer lang toegepast wordt.

Benodigdheden:
-    1 kg hars
-    1 kg zuivere bijenwas
-    1 kg terpentijn

Bereiding:
De hars en bijenwas samen opwarmen.
Door elkaar roeren en van het vuur halen.
De terpentijn toevoegen en goed door elkaar roeren.
Bij gebruik iedere keer lichtjes opwarmen.